1860 / 1895...

info@haberdukkani.com 26 Temmuz 2010 Pazartesi

Osmanlı İmparatorluğu'nun 1839 yılında, Gülhane Hatt-ı Şerif'inin -Tanzimat Fermanı)- okunmasıyla başlayan modernleşme ve yenileşme döneminin adıdır: Tanzimat!

Yakın tarih sayfalarında her yeni günle birlikte yepyeni belge, bulgu, bilgi ve iddalarla önemi, yerini korumaya devam ediyor. Son yıllarda yepyeni kurmaca komplo iddialarını da ekleyecek olusak eğer, genişlemesi durdurulamayacak gibi görülen literatür külliyatı..

Batı literatürlerinde "The Ottoman Reform" olarak yer edinmiş olan "Tanzimat Dönemi" Osmanlı İmparatorluğu'nun sona ermesiyle noktalanmıştır.

1876'da 2. Abdülhamit Han'ın tahta çıkmasıyla başlayıp Meşrutiyet ilanıyla sona erdiği kabul edilen süreç, 1922'de Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihe gömülmesiyle son bulmuştur.

Osmanlı İmparatorluğu bu dönemde uzunca bir süre siyasi istikrarsızlıklar ve kaosların ardından çökmüştür.

Ben, kendi adıma işin tarih ve siyasetle ilgili boyutunu tarihçilere bırakmayı daha doğru buluyorum. Gelelim edebiyat boyutuna.. Bu benim alanım.

Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Mithat Efendi, Şemsettin Sami ve Ahmet Vefik Paşa.. Tanzimat döneminin 1. faslında en önde gelen edebiyatçıları ve fikir işçileri.. Makale, modern öykü, şiir, tiyatro, roman ve eleştirel yazıların bolca üretildiği bu dönemin üretimleri, o kaos ve istikrarsızlık günlerinin "aynası" olarak tarihe ışık tutar.

Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Muallim Naci, Nabizade Nazım ise; Tanzimat döneminin 2. faslında kulaç atan edebiyatçılar olarak karşımıza çıkarlar.

Tanzimat döneminde kalemler Eşitlik, Hürriyet, Vatan, Millet, Hak ve Adalet diye küçümsenmeyecek miktarda mürekkep tüketmişlerdir. Fransız Aydınlanma hareketinden çok etkilendikleri de kesindir.

Günümüzde onca sorun varken ülke gündemi saat başı yeni bir skandalla çalkalanırken, hükümet ve günümüz gazetecileri "açılım" üzerine olmadık laflar ederlerken ben, şimdi buları neden yazdım?

Arif olana tarif gerekmez ki..