
Ülkemizde 15 Temmuz 2016' da yasal ve meşru siyasal iktidara karşı silahlı güç kullanılarak gerçekleştirilen; anti-demokratik bir şekilde zorla siyasal iktidarı devirmeye yönelik darbe teşebbüsü ya da kamuoyunda "Kalkışma" olarak adlandırılan eylemin ve bu eylemle ilişkili diğer siyasal olayların siyaset biliminde ve anayasa hukukunda belirtilen tanımlarını belirtmekte yarar görüyoruz. Yine bu eylemle ilgili halkın kendi kendini yönetmesi olarak kısaca açıklanabilecek olan ancak kökeni, çeşitleri ve değişik tanımları ile başlı başına bir kitap olarak açıklanabilecek olan en önemli siyasal terim olan "Demokrasi" kavramı ise başka bir çalışmamızda detaylı olarak ele alınacaktır.
- İhtilal (Rebellion): Bir ülkede mevcut siyasal iktidarı anti-demokratik bir şeklide devirmek için toplumdaki bir grup tarafından ayaklanma gerçekleştirilmesidir. İhtilal başarılı olursa Hükümet Darbesiyle sonuçlanır. Başarısız olursa "Kalkışma" veya Darbe Teşebbüsü" olarak adlandırılır.
- Hükümet Darbesi veya Darbe (Coup d'Etat veya kısaca Coup): Bir ülkede bir ayaklanma sonucu mevcut siyasal iktidar silah zoruyla veya yerleşik yasal ve meşru demokratik uygulamalar dışındaki başka siyasi entrikalarla iktidardan indirilip yerine ayaklanmayı gerçekleştirenler iktidara geliyor ve Devletin temel dinamikleri değişmeyip de sadece siyasal iktidar anti-demokratik bir şekilde değişiyorsa buna "Hükümet Darbesi" veya kısaca "Darbe" denir.
- Devrim ya da İnkılap (Revolution): Bir ülkede çok kısa bir zaman süreci içerisinde çoğunluğun yararına siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda yapılan temelden ve köklü değişikliklere "Devrim" ya da "İnkılap" denir.
- Karşı Devrim veya Reaksiyoner Devrim: Bir ülkede çok kısa bir zaman süreci içerisinde siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda yapılan temelden ve köklü değişiklikler küçük oligarşik bir azınlığın menfaatleri doğrultusunda toplumun çoğunluğunun zararına yapılıyorsa buna "Karşı Devrim" ya da "Reaksiyoner Devrim" denir.
- Evrim (Evoluation) : Bir ülkede toplumun çoğunluğunun yararına siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda yapılan temelde ve köklü değişiklikler çok kısa bir zaman sürecinde değil de uzun bir zaman periyodunda gerçekleştiriliyorsa bunun adına "Devrim" değil "Evrim" denir.
Bütün bu terim ve kavramlar "Siyaset Biliminin" temel ilgi alanlarıdır. Siyaset Bilimini "Siyasal İktidar Bilimi" olarak tanımlayan çoğu siyaset bilimci Siyaset Bilimini; "Devlet" Bilimi ya da "İktidar" Bilimi olarak tanımlayan bilim adamlarına göre daha spesifik ve belirgin bir tanımlama yapmaktadırlar. Sonuçta, Siyaset Biliminin Siyasal İktidar Bilimi olarak kapsamının daraltılması ve daha somut hale getirilmesi yukarıda açıklanan terimlerin daha net anlaşılmasına günlük yaşamımızda kamuoyunda çok daha kolay tartışılabilmesine ve kamuoyu tarafından objektif değerlendirilmesine neden olacaktır.
--------------------
*Doç. Dr. Uğur ÖZGÖKER
AREL ÜNİVERSİTESİ İngilizce Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı ve ARELUSAM Uluslararası Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdür Yrd.
TODGEP: Toplumsal Değişim ve Gelişim Platformu Derneği Kurucusu ve Yönetim Kurulu Üyesi
www.ugurozgoker.com
TÜM YAZILARI
- Balfour Deklarasyonu'ndan Trump Deklarasyonu'na... (03 Ocak 2018 Çarsamba)
- 2017 de Türk Dış Politikası (20 Ocak 2017 Cuma)
- TÜRKİYE VE BATI (10 Aralık 2016 Cumartesi)
- Son 2 ayda iç ve dış poitikada köklü değişimlerin sonuçları (14 Temmuz 2016 Perşembe)
- Sykes-Picont Anlaşması'nın 110. yılında Fransa'nın Yeni Ortadoğu Hamlesi Ve Bölgenin Geleceği (13 Mayıs 2016 Cuma)
- Küresel ticaret ve rekabet (16 Nisan 2016 Cumartesi)
- Türkiye-AB Mülteci Anlaşması ve AB’ye tam üyelik yolunda gümrük birliğinin derinleştirilmesi (28 Mart 2016 Pazartesi)
- Rus tehdit, ihlal ve ambargoları karşısında AB ile NATO'nun mükellefiyetleri (03 Şubat 2016 Çarsamba)
- Kıbrıs'ta Türk kültürel varlığı ve Türk kimliği'nin yaşatılması (06 Ocak 2016 Çarsamba)
- 21. yüzyılda uluslararası ilişkiler (08 Eylül 2015 Salı)
- AKP’nin akıbeti ANAP gibi mi olacak? (17 Haziran 2015 Çarsamba)
- KKTC'de yeni dönem ve Türkiye-Kıbrıs-AB ilişkilerinin geleceği (04 Mayıs 2015 Pazartesi)
- Dünya ekonomisi Türkiye ve yeni ekonomik model (31 Mart 2015 Salı)
- Süleyman Şah Türbesi Operasyonu (28 Şubat 2015 Cumartesi)
- Hıristiyanlar birleşirken Müslümanlar çatışıyor (!) (01 Aralık 2014 Pazartesi)
- Çözüm yutturmacası hızla çözülürken (06 Kasım 2014 Perşembe)
- Dünya gerçekten 5'ten büyük mü? (30 Eylül 2014 Salı)
- Yeni hükümetin dış politikası AB öncelikli mi olacak? (10 Eylül 2014 Çarsamba)